Bilim insanları sivrisineklerin insanları nasıl 'koklayabildiğini' keşfetti

İnsan kokusu alıcıları bloke edilen dişi sivrisinekler, hala insanların kokusunu alabiliyordu. Bulgu, böceklerin daha önce bilinenden daha ayrıntılı bir koku alma sistemine sahip olduğunu gösteriyor.

Antenlerinden insan kokusu alıcıları çıkarılmış sivrisinekler hala insanları koklayabiliyor, bu da koku alma sistemlerinin yerleşik bir fazlalığa sahip olduğunu gösteriyor.

Dişi sivrisinekler, yumurtalarını beslemek için ihtiyaç duydukları kanı tespit etmek için insanların ve diğer hayvanların yaydığı koku kokteyline güvenir. Cell adlı bilim dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, böcekler, koku bilgisini algılayan ve beyne ileten, esas olarak antenlerinde bulunan koku alma nöronları aracılığıyla kokuları alırlar.

Boston Üniversitesi'nde biyoloji bölümünde yardımcı doçent ve araştırmanın baş yazarlarından biri olan Meg Younger ve meslektaşları, antenlerindeki koku alma nöronlarındaki insan kokusu alıcı gruplarını etkisiz hale getirmek için dişi sivrisineklerde ( Aedes aegypti ) gen düzenleme teknolojisi CRISPR’yi kullandılar.

Ekip, bunun koku alma nöronlarının insan kokusunu algılamasını ve bu bilgiyi beyne iletmesini engelleyeceğini umuyordu. Ancak, sivrisinekler insanların kokusuna maruz kaldıkça nöronal aktiviteyi ölçtüklerinde, böceklerin kokuyu hala algılayabildiğini buldular. 

Bu, bir veya daha fazla alıcıyı kaybetmenin sivrisineklerin insan kokularını alma yeteneğini etkilemediği anlamına gelir. Araştırmacılar, bu yedekleme sisteminin bir hayatta kalma mekanizması olarak evrimleşmiş olabileceğini söylüyor.

Nihayetinde araştırmacılar, sivrisinek beyninin insan kokusunu nasıl işlediğini anlamanın, ısırma davranışına müdahale etmek ve sıtma, dang humması ve sarı humma gibi sivrisinek kaynaklı hastalıkların yayılmasını azaltmak için kullanılabileceğini söylüyorlar.

Younger, "Sivrisinekleri kontrol etmek için önemli bir strateji, onları ısıran popülasyondan uzaklaştırmak için onları tuzaklara çekmektir. Bu bilgiyi sivrisinek antenlerinde ve beyninde insan kokusunun nasıl temsil edildiğini anlamak için kullanabilirsek, sivrisinekler için bizden daha çekici olan karışımlar geliştirebiliriz. Ayrıca insan kokusunu algılayan alıcıları ve nöronları hedef alan kovucular da geliştirebiliriz” dedi.