Konferans, Moskova’daki bir salonda gerçekleşti. Konferansa, Kazakistan, Gürcistan, Ermenistan, Kırgızistan ve Rusya’nın farklı kentlerinden yaklaşık 70 delege katıldı.

Delegelerin yanı sıra HDP Muş Milletvekili Ahmet Yıldırım’ın da aralarında bulunduğu bir grup Kürt siyasetçi ve aydın da misafir olarak konferansa katıldı.

Uluslararası Kürt Sosyal Kurumlar Birliği Eşbaşkanı Araf Azamni yaptığı açılış konuşmasında iki yıllık çalışmalarını değerlendirdi.

Eski Sovyet ülkelerinde yaşayan Kürtlerin, Kürt Özgürlük Hareketi sayesinde kendini örgütlediğini söyleyen Azamni, 25 yıldır eski Sovyet ülkelerinde faaliyet yürüttüklerini belirtti. Azamni, “Kurumumuz şimdiye kadar örgütlü olduğu tüm ülke ve şehirlerde yaşayan halkımız için önemli çalışmalar yapmıştır” dedi.

Türk devletinin saldırıları ve işgallerine de dikkat çeken Azamni, Türk devletinin Kürtlerin kendi iradeleriyle örgütlenmelerine hiçbir yerde tahammül göstermediğini belirtti. Azamni, “Kürdistan ve Rusya’daki gelişmeler ışığında yapılan diplomatik çalışmalarda Kürt halının kazanımlarının korunması temel hedefimiz olmuştur” diye ekledi.

Açılış konuşmasının ardından konferans iki yıllık çalışmanın değerlendirilmesiyle devam etti. Faaliyetlerin değerlendirildiği bölümde konuşan Kazakistan Kürtleri Birliği Başkanı İbrahim Hesikî, ‘‘Kendimizi örgütleyemezsek asimile oluruz. Bazı eski Sovyet ülkeleri Kürtlerin bir birinden uzaklaştırmak istiyor” diye uyardı.

“Eski Sovyet ülkelerinde yaşayan tüm Kürtlerden kendimizi sorumlu görmeli ve onlara ulaşmak için daha güçlü bir çalışma yürütmeliyiz” diyen Hesikî, Kürt ulusal kongresinin de bir an önce gerçekleşebilmesi için daha güçlü çabalara ihtiyaç olduğunun altını çizdi.

Konferansa misafir olarak katılan HDP Muş Milletvekili Ahmet Yıldırım yaptığı konuşmada Kürt birliğinin önemine vurgu yaptı.

Yıldırım, şöyle konuştu: “Kürtler siyasi alanda birliğini geliştirebilirse bölgede önemli bir güç olurlar. Dolayısıyla bu süreçte Kürtlerin en büyük dostu Kürtlerin birliğidir. En büyük düşmanı da onun parçalı duruşudur. Ortadoğu’da dinamiklerin bu kadar hızlı değiştiği bu süreçte Kürtlerin birlik olması şarttır. Sadece yurt içinde değil, yurt dışında da güçlü örgütlenmelidir Kürtler.”

Konferansta en çok tartışılan konuların başında asimilasyon politikalarıydı. Bu konuya ilişkin konuşan Moskova Êzdîxan Eşbaşkanı Egidê Fero, “Son dönemde başta gençlerimiz olmak üzere halkımıza dayatılan asimilasyon politikalarını Uluslararası Kürt Sosyal Kurumlar Birliği ile birlikte kapsamlıca değerlendirdik. Bu konuda önemli bazı kararlar aldığımızı belirtmek istiyorum. Biz bu politikaları boşa çıkarmadığımız bu konferansın önemli bazı kararlar alacağına inanıyorum” şeklinde konuştu.

Konferansta kadın delegasyonu adına konuşa Moskova Kürt Kadın Organizasyonu Başkanı Tarê Kadir, “Farklı ülkelerde faaliyet yürüten Kürt kurumlarının çalışmalarını bir çatı altında değerlendirebileceğimiz bir örgütlemenin olması gelinen çalışma düzeyini gösteriyor” diye eblirtti.

Kadir, “Her kurumumuzda kadın kotası var. Fakat bu kadınların istenilen düzeyde aktif çalışmalara katılmaması kabul edilebilir değil. Özellikle görev alan kadınların daha çok sorumluluk alması ve çalışmalara daha aktif katılması genel çalışmalarımıza da pozitif yansıması olacaktır” diye ekledi.

Konferansta söz alan Rusya Kürt Kültür Federal Otonomisi Eşbaşkanı Ferhat Patiyev ise yaptığı değerlendirmede kolektif çalışmaya dikkat çekti. Patiyev; ‘‘Daha güçlü bir çalışma için bir bütün olarak kendimizi geliştirmeli ve halkımızın sorunlarına cevap olabilmeliyiz. Türk devleti bazı işbirlikçi Kürtlerle bizim buradaki çalışmalarımızı baltalamak istiyor. Bu işbirlikçileri içimizde kabul etmemeliyiz” ifadelerini kullandı.

Patiyev, “Zor şartlarda belli bir düzeye getirdiğimiz bu çalışmaları daha güçlü sahiplenmeli ve büyütülmesi içinde kolektif mücadeleyi geliştirmemiz gerek’’ diye konuştu.

Stavrapol Kürt Kültür Otonomisi Eşbaşkanı Nazê Bozueva, çocuklara Kürtçe dil dersleri verilmesinin önemine dikkat çekerek, “Bu çalışmanın sistemli bir şekilde yürütülmesi için Kürtçe ders veren öğretmenler ve ayrıca Kürt kültürünü çocuklarımıza öğretecek hocalara ihtiyacımız var” dedi.

Rusya Kürt Kadın Hareketi Başkanı Culyeta Aram, “Rojava ve Şengal’de Kürt kadınlarının yürüttüğü mücadele yine Leyla Güven’in başlatmış olduğu eylem ve beyaz tülbentle anaların eylemleri kadının gücünün ortaya çıkardığı eylemlerdir” diyerek bu mücadeleyi selamladı. Aram, “Rusya’da kadın çalışmalarımızı daha da geliştirmemiz gerek (...) Hedefimiz kurumlar bünyesinde çalışan kadın sayısının arttırmaktır” şeklinde konuştu.

Ermenistan delegasyonu adına söz alan Silo Broyan Sovyetlerin dağılmasıyla en büyük zorluğu Kürtlerin yaşadığını belirtti.

“Kürtler dışında başka kim olsaydı bu kadar sıkı asimilasyon politikalarına karşı dayanamazdı” diyen Broyan, “Eğer kendi hedeflerimizi iyi belirleyemezsek ve bu hedeflerimiz için doğru bir planlama yapamazsak sonuç alıcı bir pratikte oraya koyamayız. Dolayısıyla yurt içinde ve yurt dışında bize dayatılan başta asimilasyon politikaları olmak üzere daha güçlü bir çalışma içinde olmalıyız” ifadelerini kullandı.

KNK Rusya Üyesi Feyzo Hüseyin konferansın çocukların Kürtçe ders alması için karar almasını önerdi. Feyzo; ‘‘Kürtçe derslerin verilmesi için bize Kürtçe ders müfredatları lazım. Bu konuda konferansımızda belli bazı kararlar almamız gerektiğini düşünüyorum. Bu bizim önceliğimiz olmalıdır” dedi.

Adigey Özerk Cumhuriyetinde faaliyet yürüten Adigey Kürt Kültür Derneği Eşbaşkanı Sinem Broyeva ise “Adigey, Rusya’da Kürtlerin en yoğun yaşadığı alandır. Dolayısıyla bu alanda derneğimize dönük yönelimler var. Bu yönelimlerin kaynağının Kürt bazı işbirlikçiler olduğunu biliyoruz. Halkımız da bunların kim olduğunu çok iyi biliyor. Son zamanlarda artan yönelimlere karşı halkımızın derneği sahiplenmesi örgütlü gücün ortaya koyduğu iradedir. Bundan sonra örgütlülüğümüzü daha da güçlendirerek sadece Adigey’de değil tüm alanlarda kurumlarımıza sahip çıkmamız gerek” şeklinde konuştu.

Tartışmalardan sonra, eski Sovyet ülkelerinde faaliyet yürüten ve Uluslararası Kürt Sosyal Kurumlar Birliğine üye olan kurumların Eşbaşkanlarından oluşan yeni yönetim seçildi. Konferans, seçim gündeminden sonra eşbaşkanlığa seçilen Arif Azmani’nin kapanış konuşmasıyla son buldu.