İran’da onlarca kentte serhildan sürüyor

İran ve Rojhilat Kurdistan’da serhildan devam ederken, Evin cezaevinde de olaylar yaşandı.

Kürt Kadın Jina Emini’nin 16 Eylül’de işkence sonucu hayatını kaybetmesinden bu yana serhildan yaşanıyor.

Cumartesiyi pazara bağlayan gece Rojhilat Kurdistan’ın Urmiye, Kirmaşan, Sine, İlam, Seqiz ve Mahabad kenti başta olmak üzere bir çok kentte eylemler devam etti.

İran’ın başkenti Tahran ile Kerman, Kiş, Ardebil, İsfahan, Mahadan ve Reşt gibi çok sayıda kentinde halkın sokaklara çıkarak, devlet güçleriyle çatışmaların yaşandığına dair görüntüler paylaşıldı.

Cumartesi akşamı Tahran’da işkenceleriyle ünlü Evin cezaevinde de isyan çıktığına dair görüntüler sanal ağlarda paylaşıldı.

İran resmi haber ajansı İrna’ya göre cezaevinde “çatışmalar” yaşandı. Üst düzey bir yetkili, sükûnetin geri döndüğünü iddia etti. Aileler endişeli. Yetkililer ailelere herhangi bir bilgi vermiyor.

Tahran’daki bir savcı, cezaevindeki olayların, ülke genelindeki protestolarla ilgisinin olmadığını savundu.

Irna’ya konuşan bir itfaiyeci cezaevinde çıkan yangında 8 kişinin yaralandığını belirtti. Bazı kaynaklar, katledilen tutsakların olduğunu belirtiyor. 

Cezaevinde yüzlerce siyasi tutsak bulunuyor. Uzun yıllardır insan hakları örgütlerinin, hak ihlalleri konusuna eleştirilerinin hedefindeki cezaevi, 2018’de ABD’nin de “ağır insan hakları ihlalleri” kara listesinde yer aldı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü HRW’ye göre cezaevi yetkililerinin işkence, süresiz tutukluluk, uzun sorgular ve tedaviye erişimin engellenmesi gibi suçlar işliyor.

Sanal ağlardaki görüntülerde silah sesleri ve “diktatöre ölüm” sloganları da duyuluyor.

Tahran’daki protesto eylemlerinde de “Mollalar dışarı çıkmalı”, “diktatöre ölüm” gibi sloganlar atılırken, devlet güçlerinin Tahran üniversitesi öğrencilerine yönelik saldırılarında en az 20 öğrencinin gözaltına alındığı bildirildi.

Başkent batısındaki Hamedan kentinde eylemciler, saldırıda bulunan İran devlet güçleri ile çatıştı.

Sıkı yasaklara rağmen kuzey batıdaki Ardebil kentinde de protesto eylemleri gerçekleşti.

Rojhilat Kurdistan’ın Meriwan kentine bağlı Ney köyünde öğrenciler sokakta ateşler yaktı ve iktidar karşıtı sloganlar attı.

Tahran’ın yanısıra Kırmaşan ve İsfahan üniversitelerinde de protesto eylemleri yapıldığını gösteren görüntüler var.

İnsan hakları örgütlerine göre 29 gün içinde 200’ü aşkın kişi öldürüldü. Uluslararası Af Örgütü, katledilenler arasında 11 ile 17 yaş arası en az 23 çocuğun da bulunduğunu belirtiyor.

İranlı muhalif grup Halkın Mücahitleri’ne göre protesto eylemleri 190 kente yayıldı, 400’den fazla kişi katledildi ve 20 binden fazla kişi gözaltına alındı. Öldürülenlerden 206’sının isim listesi yayınlandı.