İran’da Uzmanlar Meclisi seçim kampanyası başladı

İran İslam Cumhuriyeti'nin en yüksek makamı olan Dini Lider'i atamaktan sorumlu kilit organ Uzmanlar Meclisi 1 Mart'ta seçilecek. Seçim kampanyasına start verildi.

Resmi haber ajansı İrna "6. Uzmanlar Meclisi için kampanya bugün başladı ve 15 gün sürecek" şeklinde haber geçti.

Genel oyla yapılacak bu seçim, parlamento seçimleriyle aynı gün yapılacak. Genel seçimler için resmi kampanya ise bir hafta önce başlayacak.

Uzmanlar Meclisi seçimi, “Jin jiyan azadî” isyanının başlamasından bu yana yapılacak ilk ulusal seçimler olacak. 22 yaşındaki Kürt kadın Jina Emini, katı kıyafet kurallarına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınmış ve işkence sonucu Eylül 2022'de katledilmişti. Aynı gün Doğu Kurdistan ve İran’ın geneline yayılan benzeri görülmemiş bir isyan hareketi başlamıştı.

Uzmanlar Meclisi 1979 İslam Devrimi'nden bu yana İran'a özgün bir organ. Meclisin 88 üyesi sekiz yıllık dönemler için doğrudan seçiliyor.

Başlangıçta 500 dolayında aday başvuruda bulundu. Ancak Anayasayı Koruma Konseyi tarafından yürütülen onay sürecinden 144 aday geçti. Seçime 15 yaşın üzerindeki her İranlı katılıyor.

Diskalifiye edilenler arasında 1999'dan beri seçildiği meclis üyeliğini sürdürmek isteyen eski cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de bulunuyor.

2013-2021 yılları arasında cumhurbaşkanlığı yapan Ruhani, "iktidardaki totaliter azınlığın anayasaya aykırı yaklaşımını" kınamıştı. Görevden ayrıldığından bu yana, özellikle 2022 isyan hareketinden sonra, muhafazakarların ve İslam Cumhuriyeti'nin ideolojik ordusu Devrim Muhafızları'nın hakim olduğu hükümeti eleştiriyor.

Anayasa uyarınca Uzmanlar Meclisi Dini Liderin çalışmalarını denetliyor ve onu ömür boyu seçiyor. Meclis ayrıca artık görevlerini yerine getiremeyeceğini düşündüğü takdirde dini lideri görevden alma yetkisine de sahip.

Bu makam, İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ayetullah Ruhullah Humeyni'nin 1989 yılında ölümünün ardından yerine geçen 84 yaşındaki Ayetullah Ali Hamaney tarafından yürütülüyor.

Halen başkanlığını 96 yaşındaki aşırı muhafazakâr Ahmed Cenneti'nin yürüttüğü Uzmanlar Meclisi her zaman aşırı muhafazakâr din adamlarının kontrolünde oldu.