İran'dan nükleer anlaşmayı kurtarmak için 'terörizm yasası'

İran parlamentosu, ABD’nin tek taraflı olarak çekildiği nükleer anlaşmayı kurtarmak için “terörizm finansmanına” karşı bir yasa tasarısının onayladı. Muhafazakarlar sert eleştirilerde bulundu.

Pazar günü yapılan oylamada kabul edilen yasa tasarısının, yürürlüğe girebilmesi için Anayasa Muhafızları Konseyi tarafından da onaylanması gerekiyor.

Bu yasa ile, İran’ı uluslararası normlara uygun hale gelmesi ve BM’nin terörizmin finansmanına karşı sözleşmesine üye olması amaçlanıyor.

İran hükümeti, Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine İlişkin Mali Çalışma Grubu’nun (FATF) taleplerine cevap olmak için son aylarda dört proje önüne koymuştu. FATF, İran’a kara para ve terörizmin finansmanına karşı yasamasını güçlendirmesi için ay sonuna kadar süre tanımıştı.

Oylamadan önceki tartışmalar sırasında konuşan Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, “Ne Cumhurbaşkanı ne de ben, BM sözleşmesine üyelik ile tüm sorunların çözüleceğini garanti edemeyiz, ama eğer üye olmazsak ABD’ye sorunlarımızı arttırması için gerekçe sunacağı konusunda sizleri temin ederim” dedi.

ABD’nin Mayıs ayında nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesi ve yaptırımlara dönmesiyle birlikte İran’daki ekonomik durum daha da kötüleşti. Hükümet endişeli. Amerikan yönetimi 4 Kasım’da bu kez İran’ın temel gelir kaynağı olan petrol sektörüne yönelik yaptırımlar uygulamayı öngörüyor.

Nükleer anlaşmanın imzacıları olan İngiltere, Fransa, Almanya, Çin ve Rusya anlaşmayı uygulamaya devam etmek ve ticari ilişkileri sürdürmek istediklerini belirtirken, İran’dan BM konvansiyonuna üye olmasını talep ediyorlar.

Bu üyelik FATF’ın İran’ı işbirliği yapmayan ülke ve bölgelerin yer aldığı kara listeden çıkarmak için ortaya koyduğu koşullardan biri olarak önem kazanıyor. Mevcut durumda ülke olarak sadece İran ve Kuzey Kore kara listede yer alıyor.

Aşırı muhafazakar milletvekilleri, bu yasanın Lübnan Hizbullahı ve Filistinli Hamas’a İran desteğini engelleme yönünde etki yaratacağı tepkisinde bulundu. Her iki örgüt de ABD’nin “terörist örgütler” listesinde yer alıyor.

Daha önce Ağustos ayında “terörizmin finansmanını önleme ve denetleme mekanizmasına” ilişkin bir yasa kabul edilmiş ve Anayasa Muhafızları Konseyi tarafından onaylanmıştı.

FATF’ın istediği kara para aklama ve organize suçlara ilişkin diğer iki metin de Parlamento tarafından onaylandı. Ancak üst mercilerin de onayından geçmesi gerekiyor.

Milletvekillerinden Muhammed Dehgan kelimelerini esirgemeyerek bu yasa tasarısının “düşmana savaş sırasında gizli istihbaratları vermekle eşdeğerde” olduğunu, kabul edilmesinin “ihanet” olacağını savundu.

Muhafazakarlar dini lider Ali Hamaney’in Haziran ayında İran’ın hiçbir uluslararası sözleşmeye üye olmayacağı yönündeki bir açıklamasını hatırlattı. Ancak Parlamento Başkanı Ali Laricani, Ali Hamaney’den bir mektup aldığını, sözlerinin genel olarak sözleşmelerin ruhu ile ilgili olduğunu ve özel olarak bir yasa projesinin incelenmesine karşı olmadığını söylediğini aktardı.