İran’ın Hürmüz Boğazı tehdidi ‘sözde’ kalacak

İran’ın dünya petrol krizine yol açabilecek Hürmüz Boğazı’ndan tanker geçişlerine izin vermeme tehdidi tartışılırken, Tahran’ın böylesi bir riski alamayacağı savunuluyor.

İran Devrim Muhafızları Komutanı İsmail Kevseri, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) ülkesine yönelik ekonomik yaptırımları devam ettirmesi halinde, Hürmüz Boğazı’ndan petrol tankerlerinin geçişine izin vermeyecekleri tehdidinde bulunmuştu.

Her ne kadar ABD, Çin ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere birçok dünya ülkesini karşısına alma riskini almayacağı düşünülse de İran’ın böylesi bir kararının halen 75 dolar civarında olan petrol varil fiyatlarının kat kat artabileceği tahmin ediliyor.

GERÇEKTEN UYGULARSA FİYATLAR KATLANABİLİR

Suudi Arabistan, Kuveyt, Irak, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn gibi dünya petrolünün önemli bir kısmını üreten ülkeler, petrollerini Hürmüz Boğazı’ndan sevk ediyorlar. Dünya petrol ihracatının beşte biri buradan yapılırken, böylesi bir kararla kısa sürede varil fiyatının 200 doları dahi bulması mümkün.

Buradan günde 18 milyon varile kadar petrol geçerken, Katar’dan Avrupa ülkelerine sıvılaştırılmış doğal gaz ihracatı da yapılıyor.

DAHA ÖNCE DE AYNI TEHDİT SAVRULMUŞTU

Ancak buradan çıkan petrolün Çin, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile ABD gibi Ortadoğu’daki petrol üreticilerinin partnerlerinin ticaretini etkilemesi nedeniyle İran’ın bu denli büyük bir riski almayacağı kesin gibi.

İran yönetimi, 2012 yılında da ABD etkisiyle Avrupa’nın petrolüne getirdiği ambargo nedeniyle Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidinde bulunmuştu. O dönemde yapılan tehditler, İran’ın bu tehdidi sözde bırakacağı düşüncesini pekiştiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Mayıs ayında aldığı bir kararla İran’a yönelik ekonomik yaptırımları askıya alan bir kararnameyi uzatmayı reddetmiş ve 2015 Nükleer Anlaşması’ndan çekilmişti. Birçok Avrupa şirketi ise, ABD’deki ticari çıkarlarını kaybetmemek için İran’a yaptıkları yatırımları askıya alma kararı almıştı. Enerji, otomotiv ve bilişim başta olmak üzere birçok sektörde iptal olacak yatırım ve ticaretin kapsamı şimdiden on milyarlarca dolar olarak tahmin ediliyor.

Tahran'ın daha önce AB'nin İran petrolüne ambargo uyguladığını ilan ettiği 2012'de de Hürmüz'ü kapatma tehdidinde bulunduğunu hatırlatan Belova, "Boğaz'ın gemilere kapatılması küresel petrol piyasasına ciddi etkisi olabilir ancak İran'ın bunu gerçekten isteyip istemediği ve bu güce sahip olup olmadığı büyük bir soru işareti. 6 yıl önce yaşananlar, İran'ın sadece sözlü tehditlerle yetindiğini gösterdi. Bence şimdi de aynısını yapacak" yorumunda bulundu.