İsveç’te her üç Samiden ikisi ırkçılık mağduru

İsveç’te bir hükümet araştırmasının sonuçları, İsveç’in yerli halkı Samilere yönelik ırkçılık ve ayrımcılığın oldukça yaygın olduğunu, her üç Samiden ikisinin ırkçılığa uğradığını ortaya koydu.

Samilerin ırkçılık ve ayrımcılığa uğradığını Sami Parlamentosu ve Sami sivil toplum örgütleri pek çok kez gündeme getirmişti.

Bir süre önce 50 civarında insan hakları ve sivil toplum örgütü de, Samilerin haklarını gaspettiği, ırkçılık ve yabancı düşmanlığına karşı etkin önlemler almadığı için İsveç’i Cenevre’deki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Örgütü’ne şikayet etmişti.

Aynı şekilde, aralarında Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi’nin de yer aldığı uluslararası kurum ve kuruluşlar, İsveç Hükümeti’ne Samilere yönelik ırkçılık ve ayrımcılığın önlenmesi için önlem alma çağrıları yapmışlardı.

Tepki ve eleştiriler sonucu Sosyal Demokrat İşçi Partisi ve Çevre Partisi Yeşiller’den oluşan azınlık hükümeti, Umeå Üniversitesi bünyesinde çalışma yürüten Sami Araştırma Merkezi’ne Samilere yönelik dışlanma,ayrımcılık ve ırkçılığın boyutlarını belirlemesi için görev verdi. Bu amaçla 1 milyon kron kaynak ayırdı.

IRKÇILIK TOPLUMDAKİ EŞİTSİZLİKLERİ ARTIRIYOR

Hükümetin verdiği görev Samilere yönelik ayrımcılığın boyutlarını, nedenlerini analiz etmeyi ve alınacak önlemleri belirlemeyi içeriyordu.

Hazırlanan raporda ırkçılığın toplumdaki eşitsizlikleri artırdığı ve 10 ırkçı mekanizmanın buna katkıda bulunduğu değerlendirmesi yapılıyor.

Anket çalışmasına katılan 748 Samiden 507’si (%68) ırkçılığa uğradığını, 172’si (%33) ırkçılığa uğramadığını söylüyor. 69’u (%9) ise ırkçılığa uğrayıp uğramadığını bilmiyor.

REN GEYİĞİ BESİCİLİĞİ YAPAN HER 10 SAMİDEN 9’U IRKÇILIĞA UĞRUYOR

Rapor, Sami kimliğinin belirgin olduğu geleneksel işleri yapanların daha fazla ayrımcılık ve ırkçılığa uğradığını gösteriyor. Ren geyiği besiciliği yapan her 10 Samiden 9’u ırkçılıkla karşılaştığını dile getiriyor.

Araştırmayı yapan uzmanlardan Tobias Poggats, “En fazla ırkçılığa uğrayanlar ren geyiği besiciliği yapanlar. Kimliklerini gizliyemiyor, ayrıca Samice konuşuyorlar, kültürel farklılıkları var. Çevredekiler bunu fark ediyor ve önyargılar aktifleşiyor” diyor.

10 IRKÇI MEKANİZMA BİR BİRİNİ TAMAMLIYOR

Sistemde ve toplumdaki 10 ırkçı mekanizmanın bir birini tamamlayarak ırkçılığın kalıcılaşmasına neden olduğu değerlendirilmesinin yapıldığı raporda, bu mekanizmalar şöyle sıralanıyor: Mekanizmalardaki etnisite kaynaklı davranış ve dışlama, Samilerin kendi kendilerini yönetme hakkındaki eksiklikler, Samiler hakkındaki olumsuz algılar, Samilerin sorunlarının görmezden gelinmesi, kurum ve kuruluşların Samiler hakkındaki bilgisizlikleri, etnisiteden kaynaklı olumsuz davranış ve dışlanmaya karşı konulmaması, Samilerden bazılarının diğer Sami gruplarını dıştalaması, polislerin Samilere yönelik ırkçı ayrımcılığı, Samilerin yaşamlarını olumsuz etkileyen yasa ve yönetmenlikler ve Samilerin sorunlarının çözümü için kaynak ayrılmaması.

IRKÇILIĞIN ENGELLENMESİ İÇİN SOMUT ÖNERİLER

Samilere yönelik ırkçılık ve ayrımcılığın engellenebilmesi için İsveçlilerle Samiler arasındaki eşitsizliği giderecek acil önlemler alınması gerektiği belirtilen raporda şu önlemlerin alınması isteniyor:

-Toplum Sami halkının yaşam koşulları, kültür, tarih ve yerli halk olarak olarak hakları konusunda bilgilendirilmeli.

-Sami halkı üzerinde ve ırkçılığa neden olan mekanizmalarla ilgili araştırmalar yoğunlaştırılmalı.

-Samiler için elverişli olan ırkçılık karşıtı stratejiler geliştirilmeli, ırkçı tutum ve davranışmaların belirlenmesi ve bildirilmesinin imkanları yaratılmalı.

-Samilerin kendi kendilerini yönetme hakları ile ren geyiği otlattığı alanları kullanma hakları güçlendirilmeli.

-Sami halkının kültür ve geleneklerinin toplum tarafından bilinmesi için Sami kültür kurumları ve medyası desteklenmeli.

-Samilerin ırkçılığa karşı bir güç olabilmeleri için kültürü, tarihi ve dili geliştirilmeli.

-Sami örgütleri ve Samilerin değişik grup ve örgütleri arasındaki işbirbirliği güçlendirilmeli.