Hafter, ateşkesi imzalamadan Moskova’dan ayrıldı

Libya’nın doğusunu denetiminde bulunduran Halife Hafter, ateşkesin resmileşmesi için gittiği Moskova’da imza atmadan ayrıldı.

Türkiye ve Rusya’nın arabuluculuğunda Pazartesi günü Moskova’da düzenlenen müzakereler bir sonuca ulaşmadı.

Hafter ve Ankara destekli Trablus hükümetinin şefi Fayez El Sarraj, Pazartesi günü Moskova’ya ziyarette bulunmuştu.

Dubai merkezli El Arabiya televizyonuna göre, Hafter’in ateşkesi imzalamamasının nedeni Türkiye. Ateşkes anlaşmasının Türk devletinin Libya’daki askerlerini çekmesi ve Trablus ile Ankara arasında Kasım sonunda yapılan anlaşmaların iptalini içermediği için Hafter’in böyle bir karar aldığı bildiriliyor.

Doğudaki Tobruk merkezli yönetim alanlarında faaliyet yürüten Libya haber ajansı LANA da Hafter’in anlaşmayı imzalamadan Moskova’dan ayrıldığını bildirdi. AFP’ye konuşan Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova da, Hafter’in Ankara-Moskova öncülüğünde müzakere edilen ateşkes belgesini imzalamadan gittiğini doğruladı.

Libya, 2011’de Muammed Kaddafi rejiminin NATO tarafından kanlı bir şekilde devrilmesinden bu yana çok parçalı bir yapı ve kaos içerisinde bulunuyor. Mevcut durumda ülkenin doğusunu Tobruk merkezli olmak üzere Halife Hafter güçleri, batısını da Trablus merkezli Birleşmiş Milletler’in de tanıdığı İslamcı yapılardan oluşan Ulusal Birlik Hükümeti yönetiyor.

Halife Hafter güçler, Nisan 2019’dan beri Trablus’u almak için operasyon halinde. Geçtiğimiz hafta, stratejik önemdeki Sirte kenti de Hafter güçlerinin denetimine geçti. İki güç arasındaki çatışmalar dokuz ayı aşkın bir süredir, Trablus kapılarında sürüyor.

Türk devletinin Müslüman Kardeşler’in ağırlık kazandığı Trablus hükümeti ile Kasım ayında askeri ve deniz anlaşması yapması, ardından da tezkereyi kabul etmesi, gerilimi yeni bir boyuta taşıdı. Anlaşmalardan biri askeri işbirliğini artırmayı, diğer de deniz sınırlarını belirlemeyi amaçlıyor. Türkiye deniz anlaşması ile Doğu Akdeniz’deki gaz yataklarında hak sahibi olma peşinde.

Libya’daki çatışmada Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Ürdün ve Fransa Hafter güçlerinin yanında yer alırken, Türkiye ve Katar Trablus hükümetini destekliyor. Türk devleti Libya krizine açık bir şekilde BM silah ambargosunu ihlal ederek, Trablus merkezli Müslüman Kardeşlere silah, zırhlı araç, dron, DAİŞ-El Nusra karışımı çete grupları ve kendi askerlerini gönderiyor.

Libya Ulusal Ordusu’nun şefi Halife Hafter da 3 Ocak günü El Hadat televizyonunda yayınlanan konuşmasında, Türk devletinin Trablus merkezli Ulusal Birlik Hükümeti’ne destek amacıyla olası askeri müdahalesine karşı “seferberlik” ve “cihat” çağrısında bulunmuştu.

Daha önce yapılan anlaşmalar ve barış görüşmelerinden bu yana ülkedeki durum daha da karmaşıklaştı. Çok sayıda aktörün doğrudan yer aldığı Libya çatışmasında, ateşkes bir şans olarak görülse de kalıcılığı konusunda ciddi şüpheler vardı. Zira, ateşkesin garantörlerinden birinin son yıllarda yayılmacı ve işgalci Türk devleti olması, çözüm ihtimalini son derece düşük hale getiriyordu. Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zaharova, taraflarla görüşmeye devam edeceklerini belirtti.

2015 yılından bu yana Fas’ta Skhriat anlaşmaları, 1-2 Temmuz 2017 ile Mayıs 2018’de Paris zirveleri, Kasım 2018’te Palermo konferansı, Şubat 2019’da Abu Dabi anlaşması da, çözüm yönünde umut kaynağı olmuş ancak başarısızlıkla sonuçlanmıştı.