Ortadoğu barut fıçısına döndü

İranlı üst düzey general Kasım Süleymani, Bağdat’ta ABD tarafından öldürüldü. Bu saldırı Ortadoğu’da deprem etkisi yarattı. ABD vatandaşlarını Irak’ı terk etmeye çağırdı. Mehdi Ordusu yeniden aktifleşti, İran yanlısı milisler harekete geçti.

İran Devrim Muhafızları’na bağlı özel bir birlik olan Kudüs Güçleri’nin başındaki general Kasım Süleymani, Bağdat havaalanında saldırının hedefi oldu. Pentagon’a göre ABD Başkanı Donald Trump’ın talimatı ile Süleymani’nin konvoyuna 2 Ocak günü saldırı düzenlendiğini bildirdi.

Süleymani’nin yanısıra Haşdi Şabi Komutanı Ebu Mehdi el Muhendis de bu saldırıda öldü. Her ikisinin aynı araç içerisinde olduğu belirtildi. Haşdi Şabili korumaların yer aldığı ikinci bir aracın da bombalandığı ve toplamda en az 8 kişinin öldüğü kaydedildi. Güdümlü füzelerin bir Amerikan helikopterinden atıldığı bilgisi verildi.

ABD Savunma Bakanlığı, “yurtdışındaki Amerikan personelini korumak” için alınmış “caydırıcı” bir tedbir olduğunu belirtti. Savunma Bakanlığı, “Bu hava saldırısı, İran’ı ileride tüm saldırı projelerinden caydırmak içindir” dedi.

Washington’a göre Kasım Süleymani, son aylarda Irak’taki Amerikan üslerine düzenlenen saldırılar ile hafta içerisinde Bağdat’taki ABD büyükelçiliğine yönelik saldırıyı planlamaktan sorumlu tutuyor.

HAMANEY: KORKUNÇ BİR İNTİKAM ALACAĞIZ

İran dini lideri Ali Hamaney, Süleymani’nin “katillerini korkunç bir intikamın” beklediğini belirterek tepki gösterdi. Hamaney, “Allah’ın izniyle onun eseri ve yolu burada durmayacak. Ve elleri onun ve başka şehitlerin kanıyla dolan suçluları bekleyen amansız bir intikam gelecek” dedi. 

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Twitter üzerinde “son derece tehlikeli ve ihtiyatsız bir tırmanış” olduğunu belirtti.

İran üst düzey güvenlik kurumu sözcüsü Keyvan Kusravi, acil olarak yüksek güvenlik konseyinin toplanacağını açıkladı.

SÜLEYMANİ KİMDİR?

General Süleymani, hem kendi ülkesinde hem de yurtdışında önemi isimlerden biriydi. İran’ın dış operasyonlarını yönetiyordu. İran’ın Ortadoğu’daki büyüyen etkisinde önemli rolü vardı. Tahran’ın Lübnan Hizbullah’ı, Başar El Esad hükümeti ve Irak’taki milislerle bağını güçlendirdi. Kudüs Güçleri ayrıca birlik Filistin’de Hamas ve İslami Cihad, Yemen’de Şii Husi milisleri ile yakın ilişkiler kurdu. Lübnan, Azerbaycan, Afganistan, Bahreyn, Suriye, Yemen, Hindistan, Türkiye ve dünyanın kalan bir çok yerine dağılmış hücreler Süleymani’nin başında olduğu Kudüs Güçleri’ne bağlı.

1998’de Kudüs Güçleri’nin başına geçen Süleymani, son 20 yılda Batılı istihbarat servisleri, İsrail ve Arap istihbarat servislerinin bir çok suikast teşebbüsüne uğradı. Süleymani, Irak’ta 1 Ekim’den bu yana yaşanan hükümet karşıtı protestolar sırasında da Irak’ta yeni hükümet kurma çalışmalarını da yakından izliyordu. Eylemciler rejim değişikliği isterken, yolsuz rejimin mimarı olarak gördükleri İran’ın hakimiyetine de tepki gösteriyor.

EN ETKİLİ 100 KİŞİDEN BİRİ

Son cinayetler, ABD ile yaşanan gerilim kapsamında İran’a yönelik ağır bir darbe olarak değerlendiriliyor. Ama aynı zamanda ABD’nin gerilimi tırmandırma yönünde tercih yaptığının da işareti oldu.

ABD’nin 2018’de nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesi ve yaptırımlara geri dönmesinden bu yana gerilim sürekli artıyor.

CIA’ın eski analistlerinden Kenneth Pollack, 2017 yılında Time dergisine yaptığı değerlendirmede Süleymani’yi “Ortadoğu’daki Şiiler için, bir James Bond, Erwin Rommel ve Lady Gaga karışımıdır” şeklinde tasvir etmişti. Dergi o sayısının dünyada en etkili 100 kişiye ayırmıştı. Süleymani, son derece etkili olmasının yanısıra, savaş cephelerinde selfi çekerek yayınlamaktan çekinmiyordu. Pollack’a göre Süleymani bu şekilde Ortadoğu satrancının hakimi olduğunu gösteriyordu.

BİDEN: BARUT FIÇISINA ATILMIŞ BİR DİNAMİT

Fransız Le Figaro gazetesi, “Amerikan Başkanı, İranlı üst düzey sorumluyu öldürmeye karar vererek, Ortadoğu’da ağır sonuçları olabilecek bir depreme yol açtı” yorumunda bulundu. Zira gazeteye göre, Süleymani Ortadoğu’nun en güçlü kişilerinden biriydi. ABD eski Başkan Yardımcısı Joe Biden, ABD Başkanı’nın “barut fıçısına bir dinamit attığını” belirtti.

AFP’nin haberine göre silahlı Şii gruplara ilişkin Amerikalı uzman Philip Smyth, Süleymani’nin öldürülmesi konusunda DAİŞ çetesi lideri Ebu Bekir El Bagdadi ve El Kaide lideri Bin Ladin’in öldürülmesinden de “daha önemli bir operasyon” olduğunu söyledi.

ABD, VATANDAŞLARINI IRAK’I TERK ETMEYE ÇAĞIRDI

ABD makamları, Hamaney’in “korkunç bir intikam” alınacağı açıklamasından sonra, Irak’taki vatandaşlarını derhal bu ülkeyi terk etmeye çağırdı.

MEHDİ ORDUSU YENİDEN AKTİFLEŞTİ

Kasım Süleymani’nin öldürülmesi Bağdat’ta da etkisini hemen gösterdi. Irak’taki protesto hareketinin yanında yer alan Şii lider Muktada Sadr, Mehdi Ordusu’nu aktifleştirerek “hazır olmaları” talimatını verdi.

İran yanlısı Haşdi Şabid’nin en önemli gruplarından Asayib Ehli Hak’ın şefi Kais El Hazali de tüm milislerini “hazır olmaya” çağırdı. Hazali, “Tüm direnişçi savaşçılar hazır olmalı, zira bizi bekleyen yaklaşan bir fetih, büyük bir zaferdir” dedi.

ABDULMEHDİ: YIKICI BİR SAVAŞ BAŞLAYACAK

Irak’ın istifacı Başbakanı Adıl Abdulmehdi, Süleymani ve Haşdi Şabi komutanının öldürülmesinin “Irak’ta yıkıcı bir savaşı başlatacağını” söyledi. Abdulmehdi, “Resmi bir görevi olan Iraklı askeri bir komutanın katledilmesi Irak’a, devletine, hükümetine ve halkına karşı bir saldırıdır” dedi.

LİNDSEY’DEN İRAN’A TEHDİT

ABD’de Trump’a yakın Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, İran’ı tehdit ederek, “Daha fazlasını istiyorsanız, daha fazlası olacak” dedi.

DEMOKRAT SENATÖR: İLLEGAL BİR SAVAŞA SÜRÜKLENİYORUZ

Demokrat bir temsilciye göre, Kongre bu saldırıdan haberdar edilmedi. Demokrat Senatör Tom Udall, “Başkan Trump, Kongre’nin onayı olmadan ulusumuzu İran ile illegal bir savaşa sürüklüyor” dedi.