Sarı Yelekliler on yıllardır gasp edilen hakları istiyor

Fransa’da kamuoyunun beşte dördünün desteğine ulaşan ‘Sarı Yelekliler’ adlı eylemcilerin hükümet ve parlamentoya yönelik açıkladıkları talepler, büyük oranda ülkedeki on milyonlarca dar ve orta gelirli bireyin yaşamını doğrudan ilgilendiriyor.

Ekim ayından bu yana örgütlenen ve 17 Kasım’da 2 bini aşkın noktada yüz binlerce kişinin yollara inmesiyle başlayan ‘Sarı Yelekliler’ eylemi, başlangıçta akaryakıt fiyatlarına yapılan son zamlar ve önümüzdeki yıl getirilecek ek vergilere karşı idi. Ancak ilerleyen süreçte eylemcilerin taleplerinin ‘iklim karşıtı’ bir tarzda akaryakıt fiyatlarıyla alakalı olmadığı anlaşıldı.

HER KESİMDEN DESTEK ARTIYOR

Özellikle orta gelir sınıfından bireylerin ağırlıkta olduğu harekette hem soldan hem de sağdan bireylerin olduğu ve neredeyse ülkedeki tüm siyasi görüşlerden bireylerin katılım gösterdiği gözlemcilerin değerlendirmelerine yansıyor.

Yarın başkent Paris’te büyük bir gösteriye hazırlanan Sarı Yelekliler’e başta Jean-Luc Mélenchon önderliğindeki Boyun Eğmeyen Fransa (FI) gibi sol partilerin yanı sıra çok sayıda sendika da destek veriyor.

Son olarak Çarşamba günü yayınlanan bir ankette kamuoyu desteğinin yüzde 84 olduğu tespit edilen Sarı Yelekliler’in yarınki eylemine üniversite ve lise öğrencileri de katılacak.

TEPKİ AKARYAKITA DEĞİL TÜM SOSYO-EKONOMİK POLİTİKALARA

Hükümetin küresel ısınmayı önlemeye dönük hedefler kapsamında akaryakıt fiyatlarının yükseltilmesine tepki olarak ortaya çıkan Sarı Yelekliler, ilk başlarda ‘ekoloji düşmanı’ ve ‘bencil’ bir grup olarak nitelendiriliyordu.

Ancak aradan geçen haftalarda, eylemcilerin ‘gelecek kaygısı’ taşıyan ve hükümetin vergi ve sosyal güvenlik politikalarının en ağır yükünü çeken orta sınıftan geldikleri gerçeği daha da belirginleşti. Eylemcilerin hem medya hem de sosyal ağlar üzerinden yaptıkları açıklamalar da, sorunun kaynağının sadece kimi çalışanların araçlarına akaryakıt alamamak olmadığını ortaya çıkardı.

Eylemciler, ücrette adaletten emekliliğe, vergilerden sosyal haklara, ulaşım giderlerinden akaryakıt fiyatlarına ve göçmenlere kadar birçok konudaki hak gasplarının sonlandırılmasını istiyor.

TALEPLER ON YILLARDIR YOK EDİLEN HAKLAR

Sarı Yelekliler tarafından  dün ilk kez yayınlanan detaylı talepler de, Fransa’da son on yıllarda neredeyse tüm hükümetler tarafından izlenen politikalara isyan niteliğinde. Zira eylemcilerin kamuoyuna sundukları talepler, onlarla ifade ediliyor.

Bu taleplerin başında on milyonlarca kişiyi ilgilendiren şu talepler öne çıkıyor: Halen net bin 180 euro civarında olan aylık asgari ücretin en az bin 300 euroya çıkartılması; 62 olan emeklilik yaşının 60’e düşürülmesi; en düşük emekli maaşının bin 200 euroya çıkartılması; maaş artışlarının enflasyon oranına endekslenmesi; vergi dilimlerinin arttırılarak çalışanların daha adil vergilendirilmesi.

Sarı Yelekliler, birçoğu düşük vergilendirmelerin yapıldığı ülkelerde olan Google, Amazon, Mc Donalds gibi şirketlerin daha fazla vergi vermesini, buna karşılık ise küçük ve orta ölçekli şirketlerin vergilerinin azaltılmasını da talep ediyor.

Sarı Yelekliler’in üzerinde durduğu bir diğer nokta da, her yıl ‘kriz’ bahanesiyle yüzlerce ve hatta binlerce çalışanın işine son verebilen büyük şirketlerin yöneticilerinin yüz binlerce euroyu bulan maaşlarla taltif edilmeleri. Sarı Yelekliler, konumu ne olursa olsun yönetici maaşlarına 15 bin euro üst sınırının getirilmesini istiyor.

Ayrıca 2014 yılından bu yana şirketlere ‘işe almalar’ karşılığında verilen ve şimdiye kadar on milyarlarca euroyu bulan devlet desteklerinin sonlandırılarak, bu paraların su ile çalışan araçların üretimi için kullanılması da öne çıkarılıyor. Öte yandan, taşımacılıkta demiryollarının daha fazla kullanımının teşvik edilmesi de isteniyor.

Sarı Yelekliler, son 2 yıldaki kısmi düşüşe rağmen 2008’den bu yana sürekli yükselen işsizliğin nedenleri arasında birçok şirketin ‘ucuz işgücü’ bahanesiyle Fransa dışına çıkmasını gösteriyor. Eylemciler, ulusal sanayinin korunmasının yanı sıra üretimin ülke dışına çıkarılmasının engellenmesini de istiyor. Yine şirketlerin geçici iş kontratlarını defalarca uzatmalarının önüne geçilmesi de talepler arasında.

DİĞER TALEPLER

Sarı Yelekliler’in son 20-30 yılda zenginleri temel alan politikalarına karşı çıkılan talepler arasında göçten mültecilerin sorunlarına, sosyal güvenlik sisteminden evsizlerin durumuna, konut sorunundan ülke demokrasisinin işleyişine kadar birçok nokta bulunuyor.

Bu talepler ise şunlar:

Küçük işletmelerin desteklenerek küçük yerleşim birimlerinde hayatın canlandırılması;

Sosyal yardımlardaki kısıtlamalara son verilmesi;

Engelli bireylere yardımların arttırılması;

Evlerin izolasyonuna katkı sunularak ekolojik dengenin korunması;

Sayıları on binlerle ifade edilen evsizlerin acilen barındırılması ve evsizlerin sayısının sıfırlanması;

Akaryakıta ek vergilerin durdurulması;

Diğer AB ülkelerinden gelen çalışanların Fransa’daki gelir düzeyine göre maaş almaları;

Devletin borçlarının faizlerinin ödenmesine son verilmesi ve bütçe açığının zenginlerin kaçırdığı vergilerle kapatılması;

Mültecilerin insani bir biçimde karşılanmaları, ama başvuruları reddedilenlerin sınırdışı edilmelerinin kolaylaştırılması;

Üçüncü ülkelerdeki başvuru merkezleri aracılığıyla göçmenleri tehlikeli yolculukları göze almalarının önlenmesi;

Fransa’daki göçmenlerin uyumu için belirlenen bütçenin arttırılması ve dil, tarih ve kültür gibi kursların çoğaltılması; 

Referandum hakkının Anayasa’ya konulması;

700 bin imza ile hazırlanan kanun önerilerinin Ulusal Meclis’te değerlendirildikten sonra halkın onayına sunulması;

Yargı, polis ve jandarma ile orduya ayrılan imkanların arttırılarak, güvenlik kuvvetleri mensuplarının çalışma şartlarının iyileştirilmesi.