Ortadoğu, Avrupa, Afrika, Kanada ve Amerika’dan onlarca kişi Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW), Türk hükümeti, Kürdistan Bölgesi hükümet ve ilgili tüm hükümetlere açık bir mektup yazdı.

Aralarında akademisyenler, aktivistler, sendikacılar, sivil toplum temsilcileri ve siyasetçilerin olduğu 131 kişi kimyasal silah kullanımının araştırılması, Türk devletinin “sınır ötesi askeri hareketliliğine derhal son vermesi” ve Kürdistan Bölgesi hükümetinin kimyasal silah kullanımına ilişkin incelemelere izin vermesini istedi.

Açık mektup şöyle:

30 Kasım Kimyasal Savaş Kurbanlarını Anma Günü vesilesiyle, Türk ordusunun Güney Kürdistan’da Kürdistan İşçi Partisi’ne (PKK) karşı sürmekte olan operasyonunda yasaklı silahlar kullandığı yöndeki tedirgin edici iddiaların yarattığı derin kaygı ile size başvuruyoruz. Aynı zamanda Türk devletinin bir kez daha Suriye içinde sivilleri hedef aldığı ve yeni bir kara istilası için hazırlık yaptığı bir dönemde size yazıyoruz.

Yerel basın 18 Ekim’de muhtemel kimyasal silahların iki PKK gerillasında yarattığı etkileri gösteren görüntüler yayımladı. İkisi, son aylardaki iddia edilen kimyasal saldırılar sonucu yaşamını yitiren 17 PKK savaşçısının arasında yer alıyor.

Görüntülerden kısa bir süre önce Nükleer Savaşın Önlenmesi İçin Uluslararası Hekimler Birliği (IPPNW), Türk devleti tarafından kimyasal silahların kullanıldığı yöndeki iddiaları inceleyen bir rapor yayımladı ve ulaştığı sonuçlar temelinde uluslararası bir incelemenin yapılması çağrısında bulundu.

2021 yılında insan hakları gözlemcileri ve yerel medya, sivillerin tıbben Türkiye’nin iddia edilen kimyasal silah kullanımından etkilendiğini gösteren bir olayı bildirdi. IPPNW raporunu hazırlayanlar söz konusu sivillerle görüşmek istedi ancak Kürdistan Bölge Hükümeti yetkilileri tarafından engellendi.

Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü’nün (OPCW) sadece üye bir devlet tarafından başvuru yapıldığında kimyasal silahların kullanımı ile ilgili iddiaları araştırabildiğini anlıyoruz.

Ancak mevcut mekanizmaların günümüz savaş durumu ile ilgili gerçeklikleri yansıtmadığı kanaatindeyiz. Devletsiz halklar ve devlet dışı siyasi ve askeri aktörler de günümüz çatışmaların parçası olabiliyor. Savaşlarda suç işleyip, kendini sorumlu tutmak isteyenlerin sesini boğmaya çalışan otokrat rejimler de aynı şekilde bu çatışmaların tarafı olabiliyor.

İki durum da burada önem teşkil ediyor. Kürt halkı, onun adına sesini yükseltebilecek bir hükümete sahip değil. Batı’da güçlü müttefiklere sahip baskıcı rejimler altında yaşıyorlar. Örneğin devamlı bir biçimde ciddi insan hak ihlallerinde bulunduğunu gösteren kanıtlar çıkmasına rağmen Türkiye NATO müttefikleri tarafından destekleniyor.

Dolayısıyla Kürtlerin baskı gören azınlık statüleri nedeniyle savaş suçları ve uluslararası hukuk ihlallerine maruz kalma ihtimali orantısız bir şekilde daha yüksek iken, sorumluların yargılanmasını sağlayacak adalet mekanizmalarına erişim olanakları da orantısız bir şekilde daha düşüktür.

İnsan hakları hukuku ve savaş hukuku etkili olmak adına mümkün olduğu kadar evrensel bir biçimde uygulanmalı, yani siyasi yaklaşımlardan uzak olmalı. İnsan hakları ve savaş hukuku ihlalleri ile ilgili inandırıcı iddiaların, özellikle de yasaklı silahların kullanımı gibi ciddi ihlallerin tarafsız uluslararası kuruluşlar tarafından incelenmesi için mümkün olduğu kadar çok yol olmalı.

Bununla birlikte söz konusu incelemeler sadece kayda geçirmek amacıyla yürütülmemeli. Uluslararası hukuku ihlal eden herkesi adalete ve sorumluluğa çekebilmeli ve devam eden çatışmalara kalıcı siyasal çözümler bulmaya hizmet etmeli.

Aşağıda imzası bulunanlar olarak konuyla ilgili şu tavsiyelerde bulunmak istiyoruz:

OPCW’ye:

Kimyasal silah kullanımı ile ilgili iddialarda adalete daha kapsamlı erişim ve hesap sorulabilirlik sağlamak için inceleme prosedürlerinde düzeltmeye gidin.

Türkiye’nin Güney Kürdistan’da kimyasal silah kullandığı yöndeki iddiaları inceleyin.

Türkiye hükümetine:

Irak ve Suriye’deki bütün sınır ötesi askeri hareketliliği derhal sona erdirin.

Kimyasal silah kullanımı, diğer savaş suçları ve insan hakları ihlalleri ile ilgili iddiaların yerel ve uluslararası düzeyde incelenmesinde tam işbirliği sağlayın ve ihlaller tespit edildiğinde sorumluların yargılanmasını sağlayın.

PKK ile barış müzakerelerine dönüş sağlayın ve Kürt sorununu siyasal yollardan çözün.

Kürdistan Bölge Hükümetine:

Türkiye’nin askeri operasyonlarında kimyasal silah kullanıp kullanmadığını saptamak amacıyla uluslararası araştırmacılara çatışma bölgelerine ve orada yaşayan topluluklara tam erişim sağlanması.

İlgili hükümetlere:

Mevcut OPCW mekanizmaları kullanarak Türkiye’ye dönük kimyasal silah kullanımı iddialarının araştırılmasını talep ediniz

Türkiye’ye silah satışı ve güvenlik desteğini sonlandırın

Türkiye’ye, Irak ve Suriye’deki sınır ötesi askeri operasyonlarını sona erdirmesi için baskı uygulayın

Kürt sorununun siyasal yollardan çözüme kavuşturulması amacıyla Türkiye ve PKK arasında barış müzakerelerine dönülmesine destek sunun."

İmzalayanlar:

Souad Abdelrahman, Filistin Kadın Derneği Başkanı – Filistin

Dr Goran Abdullah - İskoçya

Ismet Agirman, Aktivist - İngiltere

Prof Dr Tayseer A. Alousi, Kürt Meselesini Destek Meclisi Genel Sekreteri ve Sümer İnsan Haklarını İzleme Derneğinin Başkanı – Hollanda

Dr Maha Al-Sakban, Kadın İnsan Hakları Merkezi – Irak

Mick Antoniw MS, Galler İşçi Partisi, Anayasa bakanı - Galler

Chiara Aquino, Doktora öğrencisi, Edinburgh Üniversitesi - İskoçya

Benedetta Argentieri, Gazeteci ve belgesel yönetmeni - İtalya

Rezgar Bahary, Gazeteci - İngiltere

Naamat Bedrdine, Siyasetçi ve yazar - Lübnan

Walden Bello, Binghamton Üniversitesi sosyoloji bölümü uluslararası misafir profesörü, Alternatif Nobel Ödüllü - ABD

Janet Biehl, Bağımsız araştırmacı, yazar ve sanatçı - ABD

Jonathan Bloch, Yazar - İngiltere

Barones Christine Blower, Lordlar Kamarası - İngiltere

Debbie Bookchin, Gazeteci ve yazar - ABD

Prof Bill Bowring, Londra Üniversitesi - İngiltere

Jane Byrne, Öğretmen - İngiltere

Robert Caldwell, Buffalo Üniversitesi Yardımcı Doçent - ABD

Toplulukların Kriminalize Edilmesine Karşı Kampanya (CAMPACC) - İngiltere

Nükleer Silahsızlanma Kampanyası (CND) - İngiltere

Margaret Cerullo, Hampshire Koleji - ABD

Maggie Cook, UNISON NEC üyesi - İngiltere

Mary Davis FRSA, Londra Royal Holloway Üniversitesi misafir profesörü - İngiltere

Defend Kurdistan İnisiyatifi - İngiltere

Mary Dibis, Mousawat Kadın Derneği - Lübnan

Penelope Dimond, Yazar ve oyuncu - İngiltere

Gorka Elejabarrieta Diaz, Bask senatör, EH Bildu Uluslararası İlişkiler Bölüm Müdürü – Bask Ülkesi

Courage Kadın Birliği - Almanya

Silvia Federici, yazar ve Hofstra Üniversitesi Onursal Profesörü, ABD

Andrew Feinstein, Shadow World Investigations - İngiltere

Dr Phil Frampton, Yazar - İngiltere

Özgürlük Sosyalist Partisi – Avustralya Şubesi

Özgürlük Sosyalist Partisi – ABD Şubesi

Andreas Gavrielidis, Yunan-Kürt Dostluk Derneği

Lindsey German, Savaşı Durdurun Koalisyonu - İngiltere

Selay Ghaffar, sürgündeki Afgan kadın hakları aktivisti

Prof Barry Gills, Dünya Sanat ve Bilim Akademisi - İngiltere

Dr Sarah Glynn, Yazar - Fransa

Mustafa Gorer, Aktivist - İngiltere

Kirmanj Gundi, Kürt İnsan Hakları Gözlemcisi - İngiltere

Prof Michael Gunter, AB Türkiye Yurttaş Komisyonu (EUTCC) Genel Sekreteri - ABD

Rahila Gupta, Southall Black Sisters Başkanı - İngiltere

Kazhal Hamarashid, Toronto Kürt Topluluk Merkezi – Kanada

Niaz Hamdi, Kürt İnsan Hakları Gözlemcisi - İngiltere

John Hendy QC, Avukat - İngiltere

Nick Hildyard, Siyasi analist - İngiltere

Ava Homa, Yazar, gazeteci ve aktivist – Kanada/ABD

Srecko Horvat, DiEM25 & İlerici Enternasyonal kurucusu

Dr Stephen Hunt, PiK Ekoloji Ağı - İngiltere

John Hunt, Gazeteci - İngiltere

Alia Hussein, Irak İşçi Sendikaları General Federasyonu Kadın Komitesi – Irak

Lord Hylton, Lordlar Kamarası - İngiltere

Şerif Işıldağ, Gazeteci - İngiltere

Ruken Işık, Amerikan Üniversitesi öğretim üyesi - ABD
 

Dafydd Iwan, Plaid Crymru eski başkanı - Galler

Jîn Kadın Derneği – Lübnan

Ramsey Kanaan, Yayıncı PM Press - İngiltere

James Kelman, Yazar - İskoçya

Gülay Kılıçaslan, Carleton Üniversitesi - Kanada

Nida Kirmani, Demokratik Kadın Cephesi, Hukuk ve Halk Partisi – Pakistan

Neemat Koko Hamad, Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Merkezi Direktörü - Sudan

Kongra Star kadın hareketi – Rojava & Suriye

Claudia Korol, Halk Eğitim Kolektifi Pañuelos en Rebeldía kurucusu, Feministas de Abya Yala - Arjantin

Balazs Kovacs, Danışman - İngiltere

Şeyda Kurt, Gazeteci ve yazar - Almanya

Coni Ledesma, Uluslararası Kadınlar İttifakı (IWA) Avrupa - Hollanda

Dr Anjila Al-Maamari, Kadın ve Çocukları Destekleme Amaçlı Stratejik Araştırmalar Merkezi - Yemen

Aonghas MacNeacail, Şair - İskoçya

Fazela Mahomed, Kürt İnsan Hakları Eylem Grubu – Güney Afrika

Saleh Mamon, Toplulukların Kriminalize Edilmesine Karşı Kampanya (CAMPACC) - İngiltere

Dr Carol Mann, Savaşta Kadın örgütünün başkanı - Fransa
 

Mike Mansfield QC, Avukat - İngiltere

Dr Thomas Jeffrey Miley, Cambridge Üniversitesi öğretim görevlisi - İngiltere

Zahraa Mohamad, Gazeteci - Lübnan

Francie Molloy, Milletvekili - İrlanda

David Morgan, Gazeteci - İngiltere

Barones Jones of Moulsecoomb, Lordlar Kamarası - İngiltere

Maryam Namazie, İnsan hakları eylemcisi, yorumcu, yayıncı - İngiltere

Dr Marie Nassif-Debs, Eşitlik-Wardah Boutros Derneği başkanı - Lübnan

Doug Nicholls, İşçi Sendikaları Genel Federasyonu genel sekreteri - İngiltere

Margaret Owen, Britanya İmparatorluk Nişanı Sahibi, Demokrasi Yoluyla Barış İçin Dullar Örgütü Başkanı - İngiltere

Prof Felix Padel, Sussex Üniversitesi araştırma görevlisi - İngiltere

Sarah Parker, Anti-Kapitalist Direniş - İngiltere

Yurtsever Demokratik Sosyalist Partisi (PPDS) - Tunus

Kürdistan’da Barış Kampanyası - İngiltere

Maxine Peake, Oyuncu - İngiltere

Rosalind Petchesky, New York Şehir Üniversitesi Ordinaryüs Profesörü – ABD

Dr Thomas Phillips, Liverpool John Moore Üniversitesi öğretim görevlisi - İngiltere

Eleonora Gea Piccardi, Coimbra Üniversitesi doktora öğrencisi - İtalya

Ulisse Pizzi, Jeolog - İngiltere

Dr Anni Pues, Uluslararası insan hakları hukukçusu - İngiltere

Radikal Kadınlar Örgütü – ABD

Radikal Kadınlar Örgütü - Avustralya

Bill Ramsay, İskoçya Ulusal Partisi - İskoçya

Ismat Raza Shahjahan, Demokratik Kadın Cephesi Başkanı - Pakistan

Trevor Rayne, Irkçılıkla Mücadele! Emperyalizmle Mücadele! – İngiltere

Kürt Kadın Dış İlişkiler Merkezi (REPAK) – Güney Kürdistan

Gawriyah Riyah Cude, Kadınların İşçi Sendikası Forumu - Irak

Dimitri Roussopoulos, Yazar, editör, yayıncı, siyasi eylemci – Kanada

Nighat Said Khan, Demokratik Kadın Cephesi, WAF Kadın Eylem Forumu - Pakistan

Dr Michael Schiffmann, Dil bilimci, Heidelberg Üniversitesi - Almanya

Paul Scholey, Morrish Solicitors - İngiltere

Bert Schouwenburg, Uluslararası işçi sendika danışmanı - İngiltere

Chris Scurfield, Siyasi eylemci - İngiltere

Stephen Smellie, UNISON Sendikası Ulusal Yürütme Komitesi üyesi - İskoçya

Geoff Shears, Emek ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (CLASS) Başkan Yardımcısı - İngiltere

Tony Shephard, Müzisyen - İngiltere

Tony Simpson, Bertrand Russell Barış Vakfı - İngiltere

Radha D'Souza, Westminster Üniversitesi Hukuk Profesörü - İngiltere

Oskar Spong, Operatör - İngiltere

Chris Stephens, Milletvekili - İskoçya

Steve Sweeney, Gazeteci - İngiltere

Tooba Syed, Demokratik Kadın Cephesi - Pakistan

Greta Sykes, Yazar ve oyuncu - İngiltere

Tim Symonds, Romancı - İngiltere

Joly Talukder, Bangladeş Konfeksiyon İşçileri Sendikası Genel Sekreteri – Bangladeş

Latifa Taamalah Kadın Komitesi - Tunus

Shavanah Taj, TUC Sendikası Genel Sekreteri - Galler

Lisa-Marie Taylor, FiLiA kadın örgütü CEO’su - İngiltere

Saadia Toor, Demokratik Kadın Cephesi - Pakistan

Tom Unterrainer, Bertrand Russell Barış Vakfı - İngiltere

Prof Abbas Vali, Modern Sosyal ve Siyasal Teorisi Profesörü - İngiltere

Dr Federico Venturini, Udine Üniversitesi - İtalya

Andy Walsh, Manchester Hukuk Merkezi Başkanı - İngiltere

Julie Ward, Avrupa Parlamentosu eski Milletvekili - İngiltere

Arthur West, Kilmarnock ve Loudon İşçi Sendika Konseyi Sekreteri - İskoçya

Prof Kariane Westrheim, AB Türkiye Yurttaş Komisyonu (EUTCC) Başkanı – Norveç

Alex Wilson, Toronto, Ontario York Üniversitesi doktora öğrencisi - Kanada

Dr Fiona Woods, Shannon Teknik Üniversitesi öğretim görevlisi – İrlanda

Paula Yacoubian, Milletvekili - Lübnan

Rosy Zúñiga, Latin Amerika ve Karayip Halk Eğitimi Konseyi (CEAAL) – Meksika