Artık mahallenizin bakkalı yok

Bakkal Zeynep Akbağ ile Ercan Kerim, kent kültürünün bir parçası olan bakkal kültürünün nasıl eridiğini anlattı.

Bakkallar git gide yok olurken beraberinde insan ilişkilerinde azalma, mahalle sakinlerinin güven anlayışında değişim ve haksız rekabet içinde oldukları marketler de çoğaldı. Samimi ilişkilerin durağı olan bakkallar bir nevi muhtar görevini de üstlenirdi. Kim kiralık ev arıyor, Kim mahalleye yeni taşındı ya da kimin ne sıkıntısı var, bilirdi bakkallar.

Mahalle bakkallarının sorunları ve özlemi çekilen bir kültürün nostaljik duygularını bakkal Zeynep Akbağ ve Ercan Kerim ile konuştuk.

BAKKALLAR TÜM MAHALLELİYİ TANIRDI

Akbağ, 15 yıldır bakkal. Bağcılar’ın Mahmutbey Mahallesi’nde. Evlendikten sonra da devam ediyor işine. “Ben ilkokuldan sonra okumayadım. Bu dükkanı eskiden annem ve babam işletirdi. Ben ilk okuldayken, okuldan hemen sonra gelirdim. Bütün mahalleliyi de tanırım. Akraba gibiydik. Düğünü olan düğün kartını bakkala bırakır, biz gelene gidene verirdik” diyen Akbağ, çocukluğunda kalan bakkal anlayışını hatırlattı.

KARŞILIKLI GÜVEN VARDI

Akbağ, bakkal ile mahalleli arasındaki güven sarmalını da şu sözlerle anlattı: “Biz müşterilerilere güvenirdik, onlar bize. Veresiye defteri bazen dolardı. Yazacak yer kalmazdı. Yine de beklerdik, çünkü bilirdik ödeyeceğini. Ekmek almaya gelenle sohbet eder dertleşirdik. Şimdi marketler öyle mi? Büyük sermayeli market zincirlerinde muhattabınız olan kişiyle diyaloga geçemezsiniz. Bakkallar için durum böyle değildi ama.”

İNSAN İLİŞKİLERİ BOZULDU

Büyük sermayeli marketlerin gelişi ve çoğalmasıyla ekonomik olarak zor günler geçirdiklerini ama başka da çaresi olmadığı için devam ettiğini belirten Kerim de çocukluğundan beri bu işi yaptığını söyledi. “Çırak olarak başladım. Ustam insan sarrafı gibiydi. Bütün mahalleliyi tanır, dertlerini paylaşırdı. Biz bilirdik parası olmayanı. Maaşını alamayanı ya da zorda olanı. Söylemelerine gerek kalmadan aramızdaki ilişkiden bilirdik” diyen Kerim, bazen bakkala gelen insanları bir daha görmediğini belirterek, insan ilişkilerinin azaldığını kaydetti.

VERESİYE DEVRİNİ KAPATTIK

İnsanların duyarsızlaştığından da yakınan Kerim, parası olduğunda markete olmadığında ise bakkala giden insanların varlığından şikayet etti. Bu tarz insanların kültürden, anlayıştan uzak olduğunu savunan Kerim, camını göstererek, “Bu cam az mı kiralık ilanı barındırdı üstünde? Okuldan çocuğu gelen az mı bizden rica etti bakalım çocuğuna diye? Şimdi öyle değil. Güven yok artık. Parası olmadığında bizi hatırlıyorlar. Veresiye devrini kaldırmak zorunda kaldım” dedi.