Kürt bilim insanı Nebez yaşamını yitirdi

Kürdistan’ın tanınmış bilim insanlarından Prof. Dr. Cemal Nebez Almanya’nın başkenti Berlin’de tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.

Kürt dili, kültürü, edebiyatı üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen ve Kürdoloji biliminin yaşayan önemli isimleri arasında yer alan Prof. Dr. Cemal Nebez yaklaşık bir aydır Berlin’deki bir hastanede solunum yetmezliği tedavisi görüyordu. 85 yaşındaki Nebez’in bugün yaşamını yitirdiği açıklandı.

1933 yılında Süleymaniye’de doğan Cemal Nebez, üniversite eğitimine Bağdat’a fizik ve matematik bölümlerini okuyarak başladı. 1962’de Almanya’ya gelen Nebez yaşamını burada sürdürme kararı aldı.

Almanya’nın değişik üniversitelerinde başta siyaset bilimleri ve hukuk alanında eğitim gören Nebez, 1960’ların sonunda Ulusal Kürt Öğrenciler Birliği’nin kuruluşunda yer alan isimlerden biri oldu. Nebez, o yıllarda Güney Kürdistan’da Mustafa Barzani liderliğindeki Kürt hareketinin Avrupa’da tanınmasında önemli bir rol oynadı.

ORTAK KÜRTÇE’DEN VE ULUSAL BİRLİKTEN YANAYDI

Kürtçe Kürtçe’nin standardizasyonun önemi ve Kürtçe kelimelerin kökenlerine ilişkin yaptığı araştırmalarla da bilinen Prof. Dr. Nebez, Kürdistan’ın dört parçasının birleşmesini isteyen bilim insanlarının başında geliyordu. 60’dan fazla kitaba imza atan Nebez eserlerini Kürtçe’nin dışında Arapça, Almanca ve İngilizce de kitaplarını kaleme aldı.

Kürt tarihine ilişkin birçok çalışması da bulunan Prof. Dr. Nebez, ortak bir Kürtçe’den yanaydı ve Kürtçe’yi Kuzey Kürtçesi, Orta Kürtçesi, Güney Kürtçesi ve Gorani-Zazaki olarak ayırıyordu. Nebez, ayrıca daha genç yaştayken dünya edebiyatındaki eserleri Kürtçe’ye çevirmeye çalışmıştı. Shakespeare’nin “Gerdaweka” (Fırtına) oyunu Prof. Dr. Cemal Nebez Kürtçe’ye çevirerek 1955’te Bağdat’ta yayınlamıştı.

Prof. Dr. Nebez ayrıca dünya tarihinde Kürtlere ilişkin birçok başka araştırmayı gün yüzüne çıkararak da Kürtçe çeviren bir isimdi. 1974 yılında Bağdat’ta yayımlanan "Almanya’da Kürdoloji’nin Kısa Bir Geçmişi" adlı kitabında Prof. Dr. Nebez, Alman tarihindeki en eski belgenin 1473 yılında Johann Schitberger tarafından kaleme alındığı ortaya çıkarmıştı.