Hal esnafı: Fatura bize yıkılmaya çalışılıyor

Hal Yasa Tasarısı’nın, üretici veya tüketiciye değil, uluslararası marketlere yarayacağını söyleyen hal esnafı, faturanın kendilerine yıkılmaya çalışıldığını belirtti.

Türkiye'de tarımdaki üretim yapısının gözden geçirilmesini isteyen hal esnafı, artan zamların ve her geçen gün daha da düşen alım gücünün faturasının kendilerine yıkılmaya çalışıldığını söyledi. Kararı değerlendiren esnaf, aracısız sebze ve meyve alışverişinin yapılamayacağını, 'Hal Yasa Tasarısı’nın, üretici veya tüketiciye değil, uluslararası marketlere yarayacağını söyledi. Söz konusu yasanın tüm sektör paydaşlarını da memnun edecek bir şekilde yapılmasını isteyen esnaf, oldubitti ile yasa çıkartılmayacağını belirterek, sebze ve meyve fiyatlarındaki asıl temel sorunun girdi maliyetlerinin yüksek ve yanlış tarım politikası olduğunu söyledi.

‘BİZİM REZİLLİĞİMİZ ALMIŞ BAŞINI GİDİYOR’

Adem İnedi, 30 yıldan beri halde esnaf olduğunu belirtti. İnedi, büyük marketlerin üreticiyi ele geçirmeye çalıştığını, 'Hal Yasası’nın bu haliyle Meclisten geçmesi durumunda üreticiyi de tüketiciyi de çok zor durumda bırakacağını ve söz konusu yasanın sadece büyük marketlere yarayacağını söyledi. Yeni yasa yerine öncelikle Türkiye'de tarımdaki üretim yapısının gözden geçirilmesi gerektiğini ifade eden İnedi, "Bizim rezilliğimiz zaten başını almış gidiyor. Sayın bakanımız, ‘bu halleri tekelleştireceğiz mi?’ diyor. Tekelleştirdiği zaman da bu vatandaş ürünü köyde çürüse bile marketlerde sekiz 10 TL'den aşağı olmaz" dedi.

Komisyonculuğun kaldırılması halinde binlerce kişinin işsiz kalacağını söyleyen İnedi, şöyle devam etti: "Peki, bu kadar çalışanımız nereden ekmek yiyecek ve nerede barınacak, evine nasıl ekmek götürecek? Gelsinler, bizim rezilliğimizi görsünler. Mecliste konuşmakla olmaz. Gelsinler, burada halkın içerisine girsinler. Esnafın durumunu görsünler. Aynı ürünler markette bitmeyene kadar bir daha gelmez. Biz burada bir rekabet oluşturuyoruz. Bu rekabette bizim arabamızın olduğu yere araba gönderiyoruz, biz bu işin dengesini sağlıyoruz. Bizler olmasak marketler domatesi 10 TL'den aşağıya satmazlar. Biz domatesi 3-3,50 TL'ye satıyoruz. Türkiye genelinde 7-8 bin tane market açılmış. Hepimizi ekmeğe muhtaç ediyorlar. Lütfen bunun bir önlemini alsınlar. Bu vatandaşın hepsi nereye gidecek? Bu insanları aç mı bırakacaklar? Bu hepimizin ölümüdür."

'FİYAT YÜKSELMESİNİN BİZİMLE ALAKASI YOK'

Meyve ve sebze fiyatlarının yükselmesinin kendileri ile hiçbir alakasının olmadığını belirten İnedi, "Domatesin kilosunu ben 3,5 TL'den almışım ve halde ise 3,8 TL’ye satıyorum. Zaten mazot başını almış gidiyor. 250 TL sadece nakliye ücreti oluyor. Orada yüklerken hamallık parası, burada işçi parası yani cüzi bir kârımız var. Gelsinler, kendileri bizim hesabımızı yapsınlar" diye belirtti.

Bu tür durumlarda oldubitti ile yasa çıkartılmayacağını, tüm tarafların görüşüyle kapsamlı bir çalışma yapılması gerektiğini belirten esnaflardan Sefer Kamber de söz konusu yasanın uygulanmasının zor olduğunu belirtti.

Aracısız sebze-meyve alışverişinin yapılamayacağını ifade eden Kamber, şöyle konuştu: "Ben burada 40 yıllık esnafım. Bakanlık bir taslak çalışması yaparken, öncelikle bunun artısını ve eksisini de hesap ederek bu olaya girmeli. Bizim sebzeciler olarak bir federasyonumuz var. Federasyonumuzdan çeşitli görüşleri alırsınız. Ona göre yasa çıkarsınız. Oldubitti ile yasa çıkarılmaz. Oldubitti ile çıkardığınız bir yasa yarın elinizde patlar. Komisyonculuğun kaldırılacağı yönünde haberler var. Bunlar kesinlikle popülizm. Çiftçi 100 dönüm domates ekti. Komisyonculuğu kaldırırsanız bu 100 dönüm tarlada ve yarın verimli olduğu zaman 500 ton domates alacaksınız ve sizin 500 ton domatesi komisyoncular olmadan satma şansınız yok. Siz direkt tarladan aldığınız ürünü pazarda satamazsınız. Çünkü bunu bu şekilde yapma şansınız da yok. Komisyoncular bu ürünleri inanın geniş kitlelere ulaştırıyor."

'UCUZA ALIP PAHALIYA SATTIĞIMIZ YANLIŞ'

Komisyoncunun çiftçiden ürünü ucuza alıp pahalıya sattığı gibi yanlış bir düşüncenin olduğunu, bunun asla doğru olmadığını belirten Kamber, şunları söyledi: "Komisyoncular eğer onların iddia ettikleri gibi 1 TL’ye alıp 5 TL’ye satsalar şu dükkânların direklerini altın kaplama yaparlar. Ama bugün sebze haline baktığımızda esnafın durumu perişandır. Bu yasadan bir şey çıkmaz. Çünkü sebze ve meyvenin fiyatı arz ve talebe göre şekillenir. Döneminde hasat zamanı o meyve ve sebze normal fiyatını bulur. Ama azaldıkça yükselir. Bu yasa da geçemez ve bunun doğru analiz edilmesi gerekir."