İç ve dış hava kirliliği 1 yılda 7 milyon insanı öldürdü

Amerikan sağlık enstitülerinden Health Effects Institute (HEI) tarafından yayınlanan bir rapora göre, hava kirliliği ile bina içlerindeki yakıtlardan kaynaklı kirlilik her yıl en az 7 milyon insanın yaşamına mal oluyor.

HEI raporunda hava kirliliğinin dünyadaki başlıca ölüm nedenleri arasında 6’ıncı sırada yer aldığına dikkat çekildi. 2016 yılında 4,6 milyon kişi hava kirliliğine bağlı nedenlerden dolayı yaşamını yitirirken, alkol, kötü beslenme ve aşırı hareketsizlikten daha fazla öldürüyor.

4,3 MİLYON ÖLÜMÜN YARISINDAN FAZLASI ÇİN VE HİNDİSTAN’DA

Rapora göre, dünya üzerinde hava kirliliği nedeniyle meydana gelen erken ölümlerin yarısından fazlası Çin ve Hindistan’da görüldü. Oysa iki ülkenin toplam nüfusu dünyanın sadece yüzde 35’ini oluşturuyor.

Milyonlarca kişinin erken ölümüne neden olarak havaya salınan gazlar içerisinde bulunan ve 2,5 mikrometreden küçük olan partiküller gösteriliyor. Bu partiküller, kalp ve damar hastalıkları, akciğer kanseri ve diğer solunum yolları hastalıklarına yol açıyorlar. Benzer şekilde, havaya salınan karbondioksite reaksiyon olarak ortaya çıkan ozon gazının da solunum yolları hastalıklarının artışında etkili olduğu belirtiliyor.

AFRİKA, ORTADOĞU VE GÜNEY ASYA’DA KİRLİLİK ORANI YÜKSEK

HEI raporuna göre dünya üzerinde birçok ülke hava kirliliğiyle mücadelede ciddi ilerlemeler sağlarken, özellikle yoksul veya gelişmekte olan ülkelerde bu durum tam tersine gidiyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bir metreküpteki ince partiküllerin oranının en fazla 10 mikrogram olmasını öneriyor.

Oysa bu oran Afrika ülkesi Nijer’de metreküpte 204 mikrograma kadar çıkarken, Kamerun, Mısır ve Nijerya’da ise metreküpte 120 mikrograma ulaşıyor. Bu konuda Ortadoğu ve Güney Asya ülkelerinin ortalamalarının da normalin üzerinde olduğuna dikkat çekiliyor.

2010 YILINDAN BU YANA YÜZDE 10 ARTIŞ

Aynı raporda dikkat çekilen bir diğer konu ise, dünya üzerinde havadaki ortalama partikül oranının giderek artıyor olması. Buna göre, 2010 yılından bu yana partiküllerin havadaki oranı yüzde 10 artış gösterdi.

Kanada, Avustralya, Estonya, İsveç, Finlandiya, İzlanda ve Yeni Zelanda’da metreküpe düşen partikül oranı 8 mikrogramın altında kalırken, Fransa’da bu oran yıllardır metreküp başına 12 mikrogramda seyrediyor.

Özellikle gelişmekte olan ülkelerin ekonomik büyüme adına zararlı gaz ve egzoz salınımlarını sınırlama konusunda geride kaldıklarına değinilen raporda, bazı gelişmiş ülkelerde ise çabaların sonuç verdiği kaydediliyor.

ISITMADA KULLANILAN YAKACAK VE ODUNLAR ÖLDÜRÜYOR

Rapora göre 2016 yılında tüm dünyadaki ölümlerin 2,6 milyonunun nedeni ise, bizzat yaşam alanları içindeki hava kirliliğiydi. Evlerde veya işyerlerinde ısınma amacıyla kullanılan odun, tezek veya duman çıkaran diğer yakacakların çıkardığı duman ve gazlar hastalıklara yol açıyor.

Bu konudaki olumlu gelişme ise, bu tür yakacak türlerinin kullanımının giderek azalıyor olması. 1990 yılında 3,6 milyar hanede sağlığa zarar veren türden yakacaklar kullanılırken, günümüzde bu sayı 2,4 milyara kadar düştü. Bu düşüşte özellikle internet kullanımının artmasıyla iç ve dış hava kirliliği üzerine bilgi edinme şansının artmış olmasının etkili olduğu düşünülüyor.