İran’a kuraklık, hava kirliliği, su krizi

İran’ın bir çok bölgesinde kuraklık, hava kirliliği ve kirli su krizi, yaşam koşullarını ağır bir şekilde etkiliyor. Kuraklık nedeniyle göçler yaşanırken, kirli su ve kirli hava sağlığı tehdit ediyor.

İlna haber ajansına göre Eyalet Yüksek Konseyi’nde Sistan-Belucistan temsilcisi Aziz Sarani, bölgedeki kuraklık nedeniyle nüfusun başka eyaletlere göç etmekte olduğunu söyledi.

İnsanların kötü beslenme ve solunum hastalıkları yaşadıkları belirtilirken, çocukların açlık nedeniyle eğitim görecek enerjilerinin kalmadığı kaydedildi.

Bu bölgedeki kuraklık krizine dikkat çeken Sarani, 20 yıldır yaşanan kuraklık krizinin giderek ağırlaştığını vurguladı. Bölgedeki işsizlik ve fabrika olmayışından da yakınan Sarani’ye göre geçmişte insanlar topraklarını ekiyordu, şimdi ise kuraklık nedeniyle bu mümkün değil.

Çocukların durumuna da işaret eden Sarani, köylerde kız çocuklarının en fazla altıncı sınıfa kadar okuduğunu, sonrasında ise eğitimi bırakıp evde çalışmak zorunda kaldığını söyledi. Bununla birlikte bu eyaletteki köylerde kız çocukları 14-15 yaşlarında evlendiriliyor. Hatta bazı köylerde evlilik yaşı 9’a kadar düşüyor.

Sistan-Belucistan eyaletinin yönetim merkezi Zahidan’daki hava kirliliği kritik aşama ulaştı. Fars haber ajansına göre eyaletin hava tahminleri uzmanı Ali Mulluşahi, mevcut durumda hava kirliliğinin normalden 13 kat daha yoğunlaştığını kaydetti. Zabul Sağlık Bilimleri Üniversitesi Acil durumlar Merkezi yetkilisi ise 2 Temmuz’dan bu yana yaşanan toz fırtınası nedeniyle 75 kişinin hastaneler ve sağlık merkezlerine tedavi için başvurduğunu açıkladı.

Doğu Kürdistan’da su ve hava kirliliği ile kuraklık sorunları yaşanıyor. Kirmaşan sağlık merkezi sorumlusu İbrahim Şakiba, yakın zamanda depremde hasar gören köylerin temiz su sorunu yaşamaya devam ettiğini söyledi.

Kırsal alanlarda, yüzeydeki su ve akarsuların sorun oluşturduğunu belirten Şakiba, tatarcık gibi böcekler ve kemirgenler tarafından bulaşıcı hastalıklar ve lösemi geliştiğini ifade etti. Şakiba, depremin vurduğu Şarpolê Zahab’ın iki köyünde suyun kirlendiğine dikkat çekerken Solas Babacani kentinde temiz su kalmadığını kaydetti.

12 Kasım 2017’de Kirmaşan merkezli 7.3 şiddetindeki depremde en az 620 kişi hayatını kaybetmiş, 8.500’ü aşkın kişi yaralanmıştı.

İran’ın genelinde kuraklık sorunu giderek ağırlaşıyor. Muhaliflere göre, hükümetin kötü çevre politikası ve yolsuzluklar, sorunları ağırlaştırıyor. Çevre ve iklim sorunlarına karşı ciddi tedbir alınmazken, savaşa ve silahlanmaya astronomik bütçeler ayrılıyor.

Kısa bir süre önce Hürremşehr, Ahvaz, Abada, Mahşehr, Karun ve Hormusa gibi çok sayıda kentte, kirli su nedeniyle protesto eylemleri gerçekleştirilmişti.

Ülkede su krizi ve yol açtığı zararlar derinleşirken, yöneticilerin pasifliği nedeniyle adeta çevre katliamı yaşanıyor. Bu ekolojik felaketin temel olarak su kaynaklarının kötü idaresinden kaynaklandığı belirtiliyor. Çevre koşulları dikkate alınmadan, zenginleşmek için çok sayıda baraj inşa etti. Irmaklar ve göller kururken, hükümet ciddi bir tedbir geliştirmedi.

Askeri amaçlı projeler ve tarım sanayisinin ihtiyaçları için su, hoyrat bir şekilde kullanıldı. Sadece akarsular ve göller değil, bataklıklar da kurudu. Enerji Bakanı kısa bir süre önce yaptığı açıklamada, 334 kent ve toplam 35 milyon kişinin su krizinden etkilendiğini söyledi.